Σύμφωνο Ελεύθερης Συμβίωσης και πολιτικός γάμος
«Αναταραχή» έχει προκαλέσει το τελευταίο διάστημα το νομοσχέδιο που πρόκειται να κατατεθεί στη βουλή για το Σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης, καθώς και οι αιτήσεις στο Υπουργείο Δικαιοσύνης για τον πολιτικό γάμο τριών ομοφυλόφιλων ζευγαριών. Μάλιστα, ο επικείμενος γάμος μεταξύ δύο γυναικών που θα τελούσε ο δήμαρχος Καισαριανής ξεσήκωσε όλο τον αντιδραστικό συρφετό.
Η εκκλησία (Διαρκής Ιερά Σύνοδος) χαρακτήρησε το Σύμφωνο Ελεύθερης Συμβίωσης «καταστροφική βόμβα» στα θεμέλια της ελληνικής κοινωνίας, ζητώντας από την κυβέρνηση να μην καταστεί νόμος του κράτους. Επίσης, χαρακτήρισε «πορνεία» κάθε μορφή συμβίωσης (και τον πολιτικό γάμο) που δεν έχει «ευλογηθεί» από την ορθόδοξη εκκλησία. Όσον αφορά τον πολιτικό γάμο μεταξύ ανθρώπων του ίδιου φύλου, ο Θεσσαλονίκης Άνθιμος έδωσε ρεσιτάλ σκοταδισμού, μιλώντας για ανωμαλίες ενάντια στη φύση, για εξομοίωση με τα ζώα και άλλους αντιδραστικούς χαρακτηρισμούς.
Τελικά, μέχρι στιγμής, οι γάμοι δεν έχουν γίνει, είτε λόγω υπαναχώρησης των δημάρχων, είτε γιατί αναζητείται τελεσίδικη νομική κάλυψη.
Και με τα δύο θέματα, όμως, το άλυτο ζήτημα των διακρίσεων και της καταπίεσης των ομοφυλόφιλων έρχεται πάλι στο προσκήνιο.
Τι είναι το Σύμφωνο
Ελεύθερης Συμβίωσης
Είναι μια απλή συμβολαιογραφική πράξη, με την οποία τα ζευγάρια που συμβιώνουν χωρίς γάμο θα μπορούν να δώσουν νομική υπόσταση στη σχέση τους καταθέτοντας αυτήν τη συμφωνία στο ληξιαρχείο. Έτσι, θα μπορούν να έχουν τα δικαιώματα που απορρέουν από το γάμο, για παράδειγμα, ασφαλιστικά, συνταξιοδοτικά, ζητήματα δημοσιοϋπαλληλικού δικαίου, περιουσιακές ρυθμίσεις. Τα παιδιά που ενδεχομένως γεννηθούν κατά τη διάρκεια του Συμφώνου εξομοιώνονται ως προς τη γονική μέριμνα και τα δικαιώματα με αυτά που γεννιούνται μέσα σε γάμους, ενώ υπάρχει επίσης και το δικαίωμα υιοθεσίας. Σε αντίθεση με το γάμο, η πράξη αυτή λύνεται εύκολα –χωρίς διαζύγια, δικαστήρια, έξοδα και εξευτελισμούς– με την αίτηση ενός τουλάχιστον από το ζευγάρι, που να δηλώνει ότι δεν επιθυμεί να συζεί με τον ή τη σύντροφό του. Ο κάθε άντρας και η κάθε γυναίκα θα μπορεί να υπογράψει απεριόριστο αριθμό τέτοιων συμβολαιογραφικών πράξεων, με τον όρο ότι έχουν καταργήσει την προηγούμενη.
Η νέα αυτή νομοθετική ρύθμιση στηρίζεται σε απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, με την οποία έχει υπαχθεί η εξώγαμη συμβίωση στο πεδίο της διάταξης (άρθρο 8 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου) που προστατεύει την ιδιωτική και οικογενειακή ζωή. Και έρχεται να αναγνωρίσει μια κοινωνική πραγματικότητα: τη στροφή από το θεσμό του γάμου σε άλλες μορφές συμβίωσης – κυρίως στις νεαρότερες ηλικίες.
Θα ήταν, λοιπόν, μια προοδευτική διευθέτηση σε σχέση με την προσωπική μας ζωή αν δεν είχε ένα χοντρό πρόβλημα: Η Ν.Δ., για να μην τα «σπάσει» με την εκκλησία, εξαιρεί από το Σύμφωνο τα ομοφυλόφιλα ζευγάρια. Όπως διαβάσαμε στις αρχές του Μάρτη «ο κ. Χατζηγάκης, σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε την Πέμπτη, απέκλεισε το ενδεχόμενο να περιληφθούν και τα ομόφυλα ζευγάρια στο Σύμφωνο Ελεύθερης Συμβίωσης, τονίζοντας ότι υπάρχει σεβασμός του θεσμού της οικογένειας, τον οποίο άλλωστε το υπουργείο θα στηρίξει» .
Αυτό είναι μια ακόμα κατάφωρη ρατσιστική και σεξιστική διάκριση από την κυβέρνηση και πρέπει να παλέψουμε (όλη η Αριστερά) μαζί με την κοινότητα των ΛΟΑΤ (Λεσβιών-Ομοφυλόφιλων-Αμφισεξουαλικών-Τρανσέξουαλ) για να μην περάσει. Είναι χαρακτηριστικό της «προοδευτικότητας» της Ν.Δ. και του στενού εναγκαλισμού της με την Εκκλησία το να αρνείται το δικαίωμα στο Σύμφωνο Ελεύθερης Συμβίωσης στους ομοφυλόφιλους, ενώ 18 ευρωπαϊκές χώρες παρέχουν ήδη νομική κατοχύρωση σε ζευγάρια του ίδιου φύλου.
Τέτοια δικαιώματα είναι αποτέλεσμα μακροχρόνιων αγώνων του ΛΟΑΤ κινήματος αλλά και δυνάμεων της Αριστεράς. Παλεύουμε για την ισότητα των ομοφυλόφιλων, τόσο στο Σύμφωνο Ελεύθερης Συμβίωσης όσο και στον πολιτικό γάμο. Όχι απλώς γιατί είναι στοιχειώδες δημοκρατικό δικαίωμα, αλλά γιατί κάθε τέτοια κατάκτηση βοηθάει στην ενότητα των εργαζομένων. Θεωρούμε υποχρέωση της Αριστεράς (πολύ περισσότερο του ΣΥΡΙΖΑ στον οποίο και συμμετέχουμε) να παλέψει γι’ αυτά τα δικαιώματα χωρίς «ναι μεν αλλά». Ως κομμάτι της πάλης μας ενάντια σε μια κυβέρνηση και ένα σύστημα που γεννάει την εκμετάλλευση και την καταπίεση, το ρατσισμό και το σεξισμό.
Κ. Π.